یکی از بهترین سرگرمیها در دوران میانسالی و کهنسالی، رفتن به سفر به قصد گردشگری، تفریح و استراحت است.
هنگام سفر، مواد شیمیایی خاصی از مغز ترشح شده که باعث نشاط افراد میشود و از بعضی مشکلات مانند افسردگی و عدم تحرک جسمانی جلوگیری میکند. تحرک جسمی که فرد سالمند در هنگام مسافرت دارد، میتواند باعث تقویت سیستم تعادلی شده و از سقوط و افتادن سالمندان پیشگیری کند.
سفر همچنین روحیه افراد سالمند را بهبود بخشیده و او را از یکنواختی کار روزانه دور میکند. افراد سالمندی که برای پر کردن اوقات فراغت و تفریح به سفر میروند اغلب دارای دید مثبت به زندگی بوده و از زندگی خود رضایت بیشتری دارند. گردشگری، سالمند را پویا و شاد نگه میدارد. افراد سالمند با همسفر شدن با افراد همسن و سال خود و با صحبت کردن و خندیدن و غذا خوردن با آنها، محیطی سرشار از زندگی لذتبخش برای خود و دیگران به وجود میآورند.
برای سفر و گردشگری سالمندان بایستی تفاوتهای فردی سالمندان لحاظ گردد و در تمام ساعات شبانهروز به حالات جسمانی، روحی و روانی آنان توجه کرد. در این دوران، بدن دچار تغییرات زیادی در تمام ارگانها و دستگاههای بدن میشود. یکی از این موارد، تغذیه و مزاج افراد و اهمیت دستگاه گوارش است. زیرا در این دوران، هضم و جذب غذا در دستگاه گوارش بخصوص در حین سفر دچار اختلال شده و ممکن است برنامههای سفر را دستخوش تغییر کند.
بنابراین توجه به موضوع تغذیه بسیار مهم و حیاتی است که در ادامه به این موضوع توجه بیشتری مبذل میشود:
البته مشکلاتی همچون از دست دادن دندانها، کاهش تحرک، تغییر در رژیم غذایی و مصرف داروها و عوارضی که از آنها حاصل میشود، همه باعث تشدید مــشـکلات و بــیـماریهای دستگاه گوارش میشود. بنابراین توصیه میشود در سفر به بهداشت دهان و دندانها، رژیم غذایی حاوی فیبر و عوارض و تداخلات دارویی توجه بیشتری شود.
خشکی مزاج
از شایعترین بیماریهای گوارشی سالمندان در سفر، یبوست است.
این بیماری بر اثر عواملی چون کمتحرکی، کاهش مصرف آب و فیبرهای غذایی، بهویژه فیبرهای محلول، ایجاد میشود؛ بنابراین در سفر مصرف سبزیها و میوهها، مصرف غلات سبوسدار و همچنین مصرف آب و تحرک کافی باید مورد توجه قرار گیرد. بخصوص برای افرادی که از یبوست مزمن رنج میبرند استفاده از غذاهای فیبردار در سفر مهم و حیاتی است.
ریفلاکس معده
ریــفــلاکــس به برگشت غیرعادی محتویات معده به مری گفته میشود که شیوع آن در افراد سالمند افزایش پیدا میکند. تحقیقهای انجامشده به نوعی به رابطه بین اضافهوزن و ریفلاکس رسیدهاند؛ اما در صورت ابتلا، با رعایت اصول تغذیهای تا اندازه زیادی میتوان تحمل فرد را افزایش داد. گفتنی است، سوزش سردل به عنوان درد ریفلاکس شناخته شدهاست که اغلب با درد قلبی اشتباه گرفته میشود؛ همچنین گاهی درد در کمر منتشر میشود که اغلب افراد به یک کمردرد ساده فکر میکنند. مردان، افراد چاق و سیگاریها بیشتر این درد را تجربه میکنند. در سفر توجه به علائم رفلاکس معده بسیار مهم است.
توصیه های عمومی در حین سفر
این نکته را باید توجه داشت که علائم بیماریهای معده تشابه زیادی با علائم بیماریهای قلبی دارد بنابراین خیلی مهم است در سفر اهمال کاری نکنید و به محض بروز علائم بدنی همچون درد قفسه سینه و تنگی نفس بخصوص در هنگام فعالیت، خیلی سریع به اورژانس مراجعه کنید و نباید در این زمینه پیگیری را به بعد از سفر موکول کنید و در همان حین سفر باید علائم قلبی را جدی بگیرید. بخصوص اگر درد قفسه سینه، علائم تنفسی، تهوع و استفراغ، دل درد و دل پیچه به صورت ناگهانی اتفاق افتاده باشد، زیرا ممکن است این علائم ناشی از بیماری گوارشی نباشد و علائم سکته قلبی باشد. هرعلامتی که در سفر پیدا میکنید باید جدی بگیرید و در هر شهری که هستید به مرکز درمانی و اورژانس آن شهر مراجعه کنید و نوار قلب بگیرید تا مطمئن شوید علائم بروز سکته نیست.
در سفر بهتر است قرصهای مسکن مانند استامینوفن ساده همراهتان باشد. زیرا مسکنهای قویتر ممکن است عوارض دارویی بیشتری همچون مشکلات گوارشی به همراه داشتهباشد. به هر حال سفر هم نوعی درمان است اما در سن بازنشستگی سفر کردن مستلزم اولویت توجه بالا به مسائل سلامت و بهداشت است.