«هلیکوباکتر پیلوری»؛ نوعی باکتری است که در مخاط معده بیش از نیمی از مردم جهان زندگی می‌کند. این باکتری به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد می‌تواند در محیط اسیدی معده زنده بماند و باعث ایجاد زخم معده و ورم معده (گاستریت) مزمن شود. در صورتی که این عفونت در مراحل اولیه درمان نشود، هلیکوباکتر پیلوری تا آخر عمر فرد با او خواهد ماند.
زردچوبه گیاهی از خانواده زنجبیل است که استفاده غذایی و دارویی دارد. در طب سنتی استفاده از زردچوبه به عنوان دارویی موثر بر عفونت‌ها مطرح شده است. این گیاه حاوی یک ماده موثره به نام «کورکومین» است و مطالعات نشان داده که این ماده دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی، خواص ضد التهابی و ضد سرطانی، خاصیت ضد میکروبی و حتی اثرات ضد دیابتی است.
با توجه به شیوع بالای هلیکوباکتری پیلوری در جوامع امروزی و وجود اثرات ضد میکروبی در گیاه زردچوبه، پژوهشگران تاثیر این گیاه را بر روی بیماران مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری بررسی کردند. در انجام این پژوهش، محمد براری، پژمان شریفی و فرشاد شیخ اسماعیلی؛ پژوهشگران مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی کردستان و دیگر همکارانشان، مشارکت داشتند.
این مطالعه با همکاری ۴۰ نفر از بیماران دارای علائم گوارشی مانند سوءهاضمه، تهوع، استفراغ و سوزش ابتدای معده و مشکوک به هلیکوباکتر پیلوری انجام شد. بیمارانی که در این مطالعه بررسی شدند در بازه زمانی آبان‌ماه تا اسفند سال ۱۳۹۸ به درمانگاه فوق تخصصی گوارش بیمارستان توحید سنندج مراجعه کرده بودند. در این بیماران آندوسکوپی انجام شد و با آزمایش نمونه‌های آن‌ها، وجود هلیکو باکتر پیلوری در آن‌ها، بررسی شد.
برای بررسی اثر زردچوبه، از کپسول ۵۰۰ گرمی کورکومین برای افراد دارای عفونت هلیکوباکتر پیلوری استفاده شد. افراد به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. از طریق فردی که از ماهیت مطالعه اطلاع نداشت، به صورت تصادفی به بیماران، یک کپسول‌های حاوی کورکومین و به گروه دیگر دارونما داده شد و از آن‌ها خواسته شد که به مدت دو هفته و یک‌بار در روز آن‌ها را مصرف کنند. همچنین برای هر دو گروه شرکت‌کننده در این مطالعه، سه داروی استاندارد درمان هلیکوباکتر پیلوری نیز به عنوان پایه درمان تجویز شد. پس از مدت درمان، بیماران به مرکز مراجعه کرده و مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌های این پژوهش نشان داد که این دو گروه تفاوتی از نظر عفونت هلیکوباکتر پیلوری نداشتند و استفاده از کپسول کورکومین یا زردچوبه تاثیری در از بین رفتن این باکتری بیماران ندارد.
مشاهدات این مطالعه با نتایج برخی از مطالعات پیشین هم‌سو نبود و با مطالعات قبلی تفاوت داشت. این تفاوت می‌تواند به دلیل روش انجام پژوهش باشد. در برخی مطالعات تاثیر مثبت کورکومین، در حیوانات آزمایشگاهی مانند موش و یا در محیط کشت سلولی اثبات شده بود، در حالی که این مطالعه بر روی بیماران مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری انجام شده است. پژوهشگران این مطالعه با توجه به نتایج پژوهش و بی‌تاثیر بودن کورکومین بر عفونت هلیکوباکتر پیلوری، پیشنهاد می‌کنند که برای از بین بردن این عفونت تنها از درمان‌های دارویی استاندارد استفاده شود.
نتایج به‌دست‌آمده از این مطالعه بهمن ماه سال جاری، به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «بررسی اثر کورکومین بر ریشه‌کنی عفونت هلیکوباکتر پیلوری» در دوماه‌نامه علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، منتشر شده است.
ایسنا