نان کلانه به کردی: که‌لانه (Kelane)، نان بسیار خوشمزه و بسیار نازکی است که در کردستان پخته می شود. البته این نان در کشورهای همسایه مثل افغانستان، آذربایجان و ترکیه هم تهیه می شود که تقریبا روش پخت یکسان دارد ولی اسمش متفاوت است. مثلا در ایران به اسم کلانه، در افغانستان به اسم بولانی، در ترکیه به اسم گزلمه و در آذربایجان به اسم سبزله گوتاب معروف است.
نان کلانه از غذاهای سنتی و سوغات استان کردستان به ویژه شهرستان پاوه است که معمولاً در فصل بهار تهیه می شود. این غذا تا حد زیادی به پیتزای فرنگی شباهت دارد با این تفاوت که به روش سنتی روی ساج تهیه می شود. درست کردن این غذا اغلب به صورت خانگی و در میهمانی های فامیلی رواج دارد که معمولاً آن را با روغن حیوانی و یا کره چرب می کنند و همراه با دوغ مصرف می کنند.
مواد لازم:
آرد گندم ۲ لیوان ( ۳۰۰ گرم)
آب ولرم یک سوم لیوان (میزان مورد نیاز)
کره محلی به میزان لازم
نمک ۱ قاشق چای خوری
پیچک کوهی خرد شده یا پیازچه و یا تره خرد شده ۲ لیوان
طرز پخت:
آرد را با نمک مخلوط و سه بار الک کنید تا حسابی سبک بشه. (الک کردن آرد روی بافت و کیفیت نهایی نان تاثیر زیادی داره پس حتما این کار رو انجام دهید.)
*این نون بدون خمیر مایه تهیه می شود.
آرد را در ظرف بزرگ بریزید و وسط آن را گود کنید و آب ولرم را وسط آرد بریزید و به آرامی مواد را مخلوط کنید و حدود ۲۰ دقیقه ورز دهید تا خمیر یکسان و لطیفی داشته باشید و به دست نچسبد. (اگر آرد کمی چسبنده بود نگران نباشید این حالت پس از استراحت از بین می رود پس از آرد اضافی استفاده نکنید) ولی نباید خشک هم باشد.
خمیر رو ورز بدهید و بعد رویش را با پارچه ای تمیز بپوشانید بگذارید به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه استراحت کنه.
در این مدت پیازچه را با دو قاشق کره و درصورت تمایل همراه با زیره و فلفل تفت دهید تا مایه میانی نان گزلمه یا همان کلانه آماده شود.
خمیر را به گلوله های کوچک و یک اندازه تقسیم کنید یا به اصطلاح چانه بگیرید و در سینی آرد پاشی شده بچینید
بعد از ۱۰ دقیقه خمیر را با دست کمی بکشید تا خمیر نازکتر بشود این کار کمی مهارت و تجربه نیاز دارد.
حالا خمیر را روی میز پهن کنید و یک طرف خمیر پیازچه خرد شده بریزید و طرف دیگر خمیر را رویش برگردانید و کناره های خمیر را با انگشت به هم بچسبانید.
پخت نان:
حالا تابه ای رو آماده کنید و بزارید روی حرارت تا داغ شود حرارت باید روی متوسط باشد چون نون زود میسوزد و اگر هم حرارت کمتر باشد نونتان خشک و سفت میشود پس حواستان باشد.
خمیر را داخل تابه بگذارید تا کلانه بپزه وقتی یک طرف خمیر پخت و خالهای قهوه ای به خودش گرفت طرف دیگه خمیر را برگردانید تا بپزد.
پس از پخت، زمانی که هنوز نان گرم است، به وسیله قلموی آشپزی مقداری کره محلی آب شده به دو طرف نان بمالید و آن را سرو کنید.
نکات کلیدی تهیه نان کلانه:
-در فصل بهار به جای پیازچه از گیاه پیچک (گیاهی کوهی بهاره) برای تهیه کلانه استفاده می کنند. ولی در دیگر فصول از تره یا پیازچه.
-اگر طعم کره یا روغن محلی را دوست ندارید از کره معمولی یا گیاهی استفاده کنید.
-در صورت تمایل می توانید کمی سیر رنده شده و برای خوشرنگ شدن خمیر زعفران یا زردچوبه هم به آن اضافه کنید.
-گفتیم این نان روی ساج تهیه می شود شما اگر این وسیله را ندارید می توانید از پشت یک سینی گرد و نسوز یا تابه استفاده کنید. به این صورت که آن را روی شعله قرار دهید و خمیر را روی آن قرار دهید تا بپزد.
-می توان پیازچه و ادویه را به صورت تفت نداده روی خمیر ریخت و انواع سبزیجات را با توجه به ذایقه در این نان استفاده کرد.
آوای دریا