یکی از نمایندگان موافق طرح الحاق دو بند به « قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی» هفته گذشته در صحن مجلس شورای اسلامی ابراز داشته‌اند که بازنشستگان ارجمند صنعت نفت برای دریافت حقوق و مستمری خود تجمع می‌کنند، " لذا برابر اسناد پرداختی‌ها و رضایت‌مندی ثبت شده در نظرسنجی مراکز علمی و معتبر و مستقل (ایسپا) ادعای مطرح شده، منطبق با واقعیات و مستندات موجود در صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت نمی‌باشد و صحت ندارد."
بر این اساس، در مشروح مذاکرات نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی روز سه‌شنبه ۱۶ / ۱ / ۱۴۰۱، در خلال بررسی طرح دو فوریتی الحاق دو بند به قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی، مواردی را در خصوص «صندوق‌های بازنشستگی، پس‌انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت» مطرح کردند که ضرورت دارد در این زمینه جهت تنویر افکار نمایندگان محترم و ذی‌نفعان ارجمند مواردی توضیح داده شود.
۱. در سخنان موافقان طرح مذکور، بیان شد که ماهیت و شخصیت حقوقی صندوق‌ها بلاتکلیف است! در این زمینه تصریح می‌شود «صندوق‌های بازنشستگی، پس‌انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت» در تاریخ ۱۳۲۶/۱۰/۱۱ بر اساس مصوبه‌های مربوطه تشکیل شده است. بعداً ذیل بند «م» مادۀ ۳۵ اساسنامه شرکت ملی نفت ایران قرار گرفت؛ همچنین، طبق تکلیف مقررشده در ماده ۱۴ قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، از سال ۱۳۹۳ با اساسنامۀ مصوب اداره می‌شد؛ اما اساسنامۀ سال ۹۳، طبق رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری باطل شد؛ از سال ۹۸، اساسنامۀ جدید به تصویب هیئت محترم وزیران وقت رسید و همان سال برای اجرا ابلاغ شد؛ به‌موجب ماهیت بین نسلی بودن صندوق‌ها و نص صریح اساسنامۀ یادشده اموال، وجوه، درآمدها و دارایی‌های صندوق متعلق به شخصیت حقوقی صندوق بوده و مطلقاً جزء اموال، وجوه و درآمدها و دارایی‌های دولت، وزارت نفت و شرکت‌های اصلی و فرعی تابعۀ آن و سایر اشخاص نیست؛ همۀ اموال، وجوه، درآمدها و دارایی‌های صندوق به هر نحوی و به هر صورت به هیئت‌امنای صندوق به‌عنوان امین سپرده شده است. طبق اساسنامه، ارکان صندوق‌ها عبارت‌اند از: هیئت‌امنا، هیئت‌رئیسه و حسابرس مستقل و بازرس قانونی. لذا صندوق‌ها در طول عمر ۷۵ ساله خود، هیچ‌گاه ازنظر ماهیت و شخصیت حقوقی بلاتکلیف نبوده و نیست.
۲. از وضعیت صندوق ذخیره فرهنگیان اطلاعی نداریم؛ ولیکن یکی از افتخارات صندوق بازنشستگی صنعت نفت پرداخت به‌موقع و منظم مبالغ مستمری و مقرری بازنشستگان و بازماندگان است؛ یکی از مدافعان طرح فرمودند بازنشستگان نفت برای دریافت حقوق ماهانه خود بعضا تجمع می‌کنند؛ به نظر میرسد نظر این نماینده محترم معطوف به تجمع عزیزان بازنشسته در خصوص عدم پرداخت متناسب‌سازی سال ۱۴۰۰ بوده است که این موضوع نیز به تکالیف قانون بودجه سال ۱۴۰۰ مربوط می‌شود. با این حال، صندوق‌ها از طریق مراجع ذی‌صلاح در حال پیگیری و بررسی است. با این وصف، از نماینده محترم درخواست می‌کنیم از بازنشستگان نفتی ساکن حوزۀ انتخابی یا هرکدام از حوزه‌های دیگر تحقیق کنند تا مشخص شود در چه ماهی این عزیزان برای دریافت مستمری، نیازمند تجمع بوده‌اند. به‌یقین، پاسخ دال بر پرداخت منظم و به‌موقع مستمری را از همکاران بازنشسته خواهند شنید.
جا دارد در این زمینه، به آخرین نظرسنجی انجام‌شده از سوی نهادهای معتبر و علمی اشاره کرد که مرکز افکار سنجی «ایسپا» در آخرین نظرسنجی خود دربارۀ صندوق بازنشستگی صنعت نفت، به‌عنوان بخشی از یافته‌های پژوهش خود تصریح کرده است «یافته‌های طرح نظرسنجی مزبور نشان می‌دهد که اکثر بازنشستگان یعنی ۹۸.۹ درصد آنها گفته‌اند حقوق بازنشستگی خود را در زمان مقرر دریافت می‌کنند». منبع: سایت www.ispa.ir کد خبر ۲۳۳۳؛ از این‌رو، طبق مستندات، سخن معطوف به عدم پرداخت حقوق و مستمری بازنشستگان صنعت نفت برداشت کارشناسی و مطابق با واقعیت محقق شده نیست. چرا که، یکی از ویژگی‌های بارز خدمات صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت، پرداخت منظم و به‌موقع مستمری و مقرری بازنشستگان و بازماندگان تحت پوشش صندوق‌ها می‌باشد.
۳. سطوح مختلفی از بازرسی و نظارت در صندوق نفت انجام می‌شود. سازمان بازرسی کل کشور در همه شرکت‌های زیرمجموعه صندوق نفت و خود صندوق حضور فعال دارد و صندوق همواره پاسخگوی سؤالات، ابهامات و اشکالات احتمالی هست و اصولا حضور این سازمان محترم را بسیار موثر، مغتنم و اثرگذار می‌داند.
لازم به ذکر است مطابق اساسنامه همه شرکت‌های تابعه و خود صندوق‌ها، باید صورت‌های مالی و عملکرد سالانه خود را بعد از حسابرسی، در مجمع سالانه به تصویب برسانند. بنابراین، همه شرکت‌های زیرمجموعه و خود صندوق‌ها حسابرس و بازرس قانونی داشته و هر ساله رسیدگی می‌شوند. حسابرس و بازرس قانونی صندوق‌ها، سازمان حسابرسی است.
سطح بعدی از نظارت در صندوق‌های بازنشستگی ایجاد و استقرار کمیته‌های حسابرسی در شرکت‌های تابعه و صندوق‌ها و تقویت حسابرسی داخلی برای نظارت بر عملکرد مدیران است. فعالیت کمیته‌های حسابرسی و داخلی بر اساس استانداردهای بینالمللی و الزامات مشابه الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار برای شرکت‌های بورسی است.
ضمنا گزارش‌های حسابرسی داخلی مورد بررسی حسابرسان مستقل نیز قرار میگیرد. از این‌رو، در صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های تابعه حداقل سه نوع نظارت از سوی سازمان حسابرسی، حسابرس داخلی و حسابرس و بازرس مستقل منتخب مجامع و هیئت امنا انجام می‌شود. بنابراین، این سخن که صندوق‌ها نظارت‌پذیر نیست و باید به فهرست دستگاه عمومی غیردولتی افزدوه شود تا نظارت‌پذیر شود سخنی قابل تامل است. خوشبختانه همین سطوح بازرسی‌ها سبب برخی پیگیری‌ها علی‌رغم برخی فشارها نیز شده است. همچنین بسیاری از شرکت‌های زیرمجموعه صندوق‌های بازنشستگی نفت، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس بوده و تحت نظارت شفاف آن سازمان نیز می‌باشند.
۴. صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت در عمر ۷۵ ساله خویش هرگز از کمک‌های دولتی استفاده نکرده است و همچنین هیچ‌گاه در شرایطی قرار نگرفته است که نیازمند کمک دولتی باشد؛ کارشناسان نیز یکی از دلایل پایداری صندوق‌ها را رعایت اصول بیمه‌ای و مبانی علمی و حقوقی مستحکم آن ارزیابی کرده‌اند؛ بنابراین مقایسۀ یا کنار هم قراردادن صندوق نفت با سایر صندوق‌هایی که ماهیتاً متفاوت و یا در گذشته به دلیل ضعف مدیریتی دچار مشکل شده‌اند و همواره نیازمند کمک‌های دولتی بوده‌اند صحیح و فنی و شایسته نیست. به‌طور خلاصه تصریح می‌شود اساسا ماهیت دو صندوق ذکر شده در طرح الحاق دو بند به قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی با هم کاملا متفاوت است. بنابراین، نسخه یکسان برای پدیده‌هایی که در ماهیت با هم متفاوت هستند اثربخش نخواهد بود.
۵. صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت تکلیفی از امور حاکمیتی و عمومی مانند شهرداری‌ها یا برخی صندوق‌ها با جامعه ذی‌نفعان میلیونی بر عهده ندارد لذا از محل عواید ناشی از کسور کارکنان رسمی صنعت نفت، اندوخته‌های خود را جمع‌آوری و صیانت و موفق به افزایش آنها شده است و با تکیه بر همین منابع بدون کمک هیچ قوه و سازمان و یا نهاد دیگر به ذی‌نفعان خود خدمت‌رسانی می‌کند.
نود هزار نفر بازنشستگان و بازماندگان، ذی‌نفعان صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت هستند که هر ماه مستمری و مقرری آنها از سوی صندوق به‌موقع پرداخت می‌شود. لذا مبرهن است جامعه خدمت گیرندۀ نود هزارنفری در فهرست جامعه معترض قرار نمی‌گیرد.
۶. حقوق و مزایا و دستمزد شاغلان ارتباطی به صندوق‌ها ندارد و از سوی کارفرمای متبوع پرداخت می‌شود لذا هرگونه محدودیت و یا مسئله‌ای در این زمینه به صندوق‌ها ارتباطی ندارد.
صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت با ایمان بر دلسوزی نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، اعلام آمادگی می‌کند هر زمان عزیزان نماینده دعوت به‌عمل آورند در کمیسیون‌های تخصصی یا فراکسیون‌ها، پاسخگوی پرسش‌ها و مسائل این عزیزان باشد.
ضمناً به اطلاع عزیزان بازنشسته و بازمانده که با حساسیت و دلسوزی مسائل را پیگیری می‌کنند، می‌رساند این مسئله از سوی صندوق‌ها و از طریق مجاری قانونی، مقرراتی و اداری در حال بررسی است.
