اسلامشهر از شهرهای پرجمعیت استان تهران است که از شرق و جنوب به ری از غرب به رباط کریم و از شمال غرب به شهریار محدود می‌شود. قدمت این منطقه را حدود پنج هزار سال پیش از میلاد می‌دانند و اهمیت این شهر در دوران‌های مختلف تاریخی با کشف آثار تاریخی اثبات شده است. در این منطقه تپه‌های تاریخی پراکنده بسیاری وجود دارد که قدمت برخی از آن‌ها به هفت هزار سال می‌رسد که گواهی بر پیشینه تاریخی و فرهنگی این منطقه است. اسلامشهر همچنین با توجه به موقعیت جغرافیایی و طبیعی خود، نزدیکی به شهر تهران، زمین‌های مستعد کشاورزی و وجود رودخانه‌های پرآب از گذشته مورد توجه بوده است. برای مثال در دوران قاجار از این شهر به‌عنوان محل اردوی شاه استفاده می‌شد. این شهر بناهای مذهبی و آثار باستانی متعددی دارد؛ با ما همراه باشید تا با دیدنی‌های اسلامشهر بیشتر آشنا شوید.
عکس: Seeiran
تپه‌های باستانی
تپه مافین‌آباد
- آدرس: اسلام شهر، جنوب شهرک قائمیه (مشاهده در نقشه)
تپه مافین‌آباد یکی از تپه‌های باستانی اسلامشهر است که در حاشیه روستایی با همین نام قرار دارد. بر اساس کاوش‌های باستان‌شناسی قدمت این تپه به هزاره چهارم و پنجم پیش از میلاد می‌رسد؛ با این حال آثاری از دوران اسلامی نیز از این تپه کشف شده است. این تپه باستانی که اهمیت بسیاری دارد، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه چیچکلو
- آدرس: اسلامشهر، بخش مرکزی، دهستان ده عباس، دو کیلومتری جنوب روستای چیچکلو (مشاهده در نقشه)
تپه چیچکلو در دو کیلومتری روستایی با همین نام قرار دارد. قدمت این تپه باستانی به دوران اسلامی می‌رسد و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه واوان
- آدرس: اسلام شهر اتوبان تهران، قم، کنار شهرک واوا (مشاهده در نقشه)
تپه واوان در روستایی با همین نام در بخش مرکزی اسلامشهر قرار دارد که قدمت آن به دوران اشکانیان می‌رسد. این تپه باستانی به ثبت ملی رسیده است. تپه‌های ده عباس، سفید گلدسته و نظام‌آباد نیز از دیگر تپه‌های باستانی این منطقه محسوب می‌شوند که قدمتی تاریخی اسلامی دارند و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند.
یخچال‌های تاریخی
یخچال علی‌آباد
- آدرس: ورامین، روستای علی آباد (مشاهده در نقشه)
یخچال تاریخی علی‌آباد در روستای علی‌آباد مجموعه‌ای از تاسیسات تاریخی و فرهنگی این منطقه است که از یک آب‌انبار و دیواری برای انبار کردن آب در پشت آن تشکیل شده است. آب پس از یخ زدن در پشت آن به درون یخچال منتقل می‌شد. این بنای تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
یخچال جعفرآباد
- آدرس: ۱۵۰۰ متری جنوب غرب روستای جعفرآباد شهرستان اسلامشهر (مشاهده در نقشه)
یخچال جعفرآباد از سه بخش آسیاب، منبع آب و یخچال بنا شده و قدمت آن متعلق به دوران قاجار است.
یخچال ترشنبه
- آدرس: اسلام شهر بخش چهار دانگه، روستا ترشنبه (مشاهده در نقشه)
یخچال ترشنبه بنایی تاریخی از دوران صفویه است که در جاده احمدآباد قرار دارد. در گذشته به‌دلیل شرایط خاص جغرافیایی در مناطق کویری و کمبود آب و گرمای شدید عموما از این یخچال‌ها استفاده می‌شد.
گورستان ارامنه
- آدرس: کمربندی اسلامشهر
گورستان ارامنه در کمربندی شهر قرار دارد که گواهی بر اختلاط فرهنگی و دینی این منطقه محسوب می‌شود. این گورستان قدمتی چند ده ساله دارد و یکی از ویژگی‌های تاریخی و از جاهای دیدنی اسلامشهر به شمار می‌رود.
عکس: ویکی‌پدیا
امامزاده‌ها
امامزاده جعفر ابوطالب (ع)
- آدرس: شهرستان اسلام شهر، بخش چهاردانگه، روستای فیروزبهرام، خیابان میرزاقوام، کوچه بوستان شهدا (مشاهده در نقشه)
امامزاده جعفر ابوطالب (ع) در شمال اسلامشهر در میان بوستانی با درختانی تنومند و قدیمی در مجاورت گورستانی احداث شده است که در حال حاضر بنایی ندارد. قدمت برخی از گورهای این گورستان به بیش از صدسال پیش بازمی‌گردد.
امامزاده غیبی (ع)
- آدرس: شهرستان اسلامشهر، بخش مرکزی، شهر اسلامشهر، شهرک امام حسین (مشاهده در نقشه)
امامزاده غیبی (ع) در جنوب غرب اسلامشهر با گنبدی کاهگلی و کوتاه بدون ضریح و صندوق و سنگ قبر واقع شده است.
امامزاده عیسی (ع)
- آدرس: شهرستان اسلامشهر، بخش مرکزی، شهرک واوان (میدان الغدیر)، بلوار ولی عصر، شهرک امامزاده عیسی
امامزاده عیسی (ع) شامل گنبدخانه، دو شبستان شمالی و جنوبی در دو طرف گنبدخانه، ایوان ورودی در شرق مجموعه و دو اتاق مرتبط به ایوان است. این امامزاده در جنوب غرب اسلامشهر قرار دارد.
امامزاده سید رضا (ع)
- آدرس: اسلام شهر بزرگراه آزادگان، خروجی روستای علی آباد قجر (مشاهده در نقشه)
عکس: ویکی‌پدیا
امامزاده سید رضا (ع) در شرق این منطقه با ۱۵ هزار متر مربع مساحت، گنبد خانه‌ای به‌شکل شمسه هشت ضلعی دارد. در حال حاضر ضریح فلزی و سبز رنگ آن جایگزین ضریح قبلی چوبی شده است. بر اساس گفته محلی‌ها در داخل حرم، سنگی شبیه سنگ مرمر وجود داشته که بلند کردن آن به‌معنای برآورده شدن حاجت بوده است.
امامزاده عقیل (ع)
- آدرس: اسلامشهر، داخل گورستان و گلزار شهدای اسلامشهر (مشاهده در نقشه)
امامزاده عقیل (ع) با مساحتی بالغ بر ۳۰ هزار متر مربع در داخل گورستان و گلزار شهدای اسلامشهر واقع شده است. قدمت بنای بقعه به دوره صفویه می‌رسد و در دوره‌های قاجار و معاصر نیز مورد مرمت قرار گرفته و قسمت‌هایی به آن افزوده شده است. این بقعه تاریخی در فهرست آثار تاریخی میراث فرهنگی استان تهران به ثبت رسیده است.
پرسش‌های متداول
اسلامشهر کجاست؟
اسلامشهر از شهرهای پرجمعیت استان تهران است که از شرق و جنوب به ری از غرب به رباط کریم و از شمال غرب به شهریار محدود می‌شود.
قدمت اسلامشهر چقدر است؟
قدمت این منطقه را حدود پنج هزار سال پیش از میلاد می‌دانند.
تپه‌های باستانی اسلامشهر کدامند؟
تپه مافین‌آباد، تپه چیچکلو و تپه واوان.
یخچال‌های تاریخی اسلامشهر کدامند؟
یخچال علی‌آباد، یخچال جعفرآباد و یخچال ترشنبه.
منبع: کجارو
متن: بهاره غنچه