ارزش دارای های صندوق بازنشستگی صنعت نفت در سال ۹۷ به نسبت پارسال معادل ۱۹ درصد افزایش یافت؛ با فرض افزایش مستمری ها و بهره برداری از پروژه ها تا سال ۱۴۰۷ نه تنها صندوق برای پرداخت مستمری هیچگونه تنگنایی ندارد بلکه با مازاد منابع مواجه و می تواند سرمایه گذاری جدید تعریف کند.

پس از انتشار برخی مطالب درباره صندوق ها، خبرنگار زندگی نو با رئیس صندوق ها در خصوص اهم فعالیت های این صندوق به گفتگو نشسته است؛ متنی که از نظر شما می گذرد حاصل گفتگوی خبرنگار نشریه زندگی نو با افخم زروانی رئیس صندوق های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت است.

به عنوان سوال نخست بفرمائید ماهیت صندوق ها چیست؟

صندوق های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت با قدمت بیش از هفتاد سال هم اکنون به عنوان مجموعه ای بزرگ مسئولیت خدمت به ذینفعان خود و پرداخت مستمری و هزینه های درمانی را بر عهده دارد.

این نهاد فعال در نظام تأمین اجتماعی علاوه بر تأمین و پرداخت مستمری، وظایف دیگری شامل پرداخت انواع کمک ها و تسهیلات به شاغلان و بازنشستگان، تشکیل صندوق پس انداز کارکنان، طرح تأمین آتیه و ارائه خدمات متنوع در زمینه های درمانی، رفاهی و فوق برنامه را نیز بر عهده دارد.

صندوق بازنشستگی صنعت نفت با توجه به پراکندگی جغرافیایی و افزایش تعداد بازنشستگان و افراد تحت پوشش آنان در سراسر کشور، جهت انجام بهتر وظایف مربوطه، دامنه فعالیت های خود را توسعه داده و با تصویب اساسنامه و شخصیت حقوقی مستقل در جایگاه یک سازمان عظیم بیمه ای و خدماتی قرار گرفته است.

لطفاً مختصری درخصوص سابقه فعالیت صندوق ها، نوع شخصیت حقوقی و مفاد قانونی تأسیس صندوق ها توضیح بدهید.

مبنای فعالیت صندوق، تحت عنوان صندوق های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت براساس مقررات بازنشستگی مصوب شورای عالی نفت در دی ماه ۱۳۳۲ بوده که پس از تغییر و اصلاحات آن در تاریخ دهم دی ماه ۱۳۴۴ تدوین و انتشار یافته و ملاک عمل صندوق در اجرای مقررات بازنشستگی قرار گرفته است.

 در سال ۱۳۷۷ به موجب مصوبه یکهزار و صد و هشتاد و پنجمین جلسه مورخ ۱۳۷۷.۱۰.۲۹هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران (به عنوان هیأت امناء صندوق) طی ابلاغ مصوبه شماره ۲۰۷۴۱-۲۰۱/۱۱۸۵ مورخ ۱۳۷۷.۱۱.۲۶، مقررات مربوط به اداره صندوق های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت تصویب و ابلاغ شد.

 براساس این مصوبه، صندوق با حفظ حقوق و اختیارات و مسئولیت های ساختار اداری قبلی، تحت نظر هیأت امناء مشتمل بر اعضای هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران اداره می شود.

 هیأت امنای صندوق در سال ۱۳۹۳ طبق اختیار حاصل از بند (م) ماده (۳۵) قانون اساسنامه شرکت ملی نفت ایران مصوب ۱۳۵۶ و حکم ماده (۱۴) قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب ۱۳۹۱.۲۰.۱۹، اقدام به تدوین و تصویب اساسنامه مستقل و تأسیس و ثبت شخصیت حقوقی صندوق از طریق اداره ثبت شرکت ها و مؤسسات غیرتجاری کرد.

درباره شخصیت حقوقی که اشاره کردید توضیح بیشتری می دهید؟

براساس ماده یک اساسنامه صندوق، صندوق های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت مؤسسه ای غیردولتی متعلق به اعضای صندوق بازنشستگی صنعت نفت می باشد که دارای شخصیت حقوقی، مالی و اداری مستقل بوده و وفق حکم ماده (۱۴) قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب ۱۳۹۱ و مفاد اساسنامه مذکور و ضوابط ناشی از آن اداره می شود.

به موجب تبصره های "۱" و "۳" ماده "۱۱" قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانونی استخدام کشوری موضوع ماده واحده قانون اصلاح برخی از مواد قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری مصوب ۱۳۸۰.۵.۲۴، صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت اولاً دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و طبق ضوابط خود اداره می شود و دوم، از شمول قوانین و مقررات عمومی دولت مستثنی است.

مفاد قانونی تأسیس صندوق چیست؟

درخصوص مفاد و مستندات قانونی تأسیس صندوق همان طور که اشاره کردم هیأت امنای صندوق به استناد ماده (۱۴) قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب ۱۳۹۱ مجلس شورای اسلامی، اقدام به تهیه و تدوین اساسنامه صندوق کرد که متعاقباً اساسنامه مذکور از طریق اداره ثبت شرکت ها و مؤسسات غیرتجاری در تاریخ ۱۳۹۳.۱۲.۲۷ به ثبت رسیده است.

اگر موافق باشید به مهمترین رسالت صندوق ها اشاره کنم در خصوص اهم اقدامات صندوق ها در خصوص پرداخت مستمری و میزان آن توضیح بدهید؟

بیش از ۸۵ هزار بازنشسته و بازمانده صنعت نفت هر ماه مستمری خود را از صندوق دریافت می کنند. این در حالی است که در ۴ سال گذشته افزایش مستمری ها روند صعودی به خود گرفته به طوری که حداقل مستمری از ۹.۵ میلیون ریال در سال ۱۳۹۲ به ۳۵ میلیون ریال در سال ۱۳۹۷ افزایش یافته است؛ برهمین اساس میانگین مستمری ها از مبلغ ۲۳ میلیون ریال در سال ۱۳۹۲ به مبلغ ۵۶ میلیون ریال در سال ۱۳۹۷ افزایش یافت؛ افزایش مستمری در سال جاری نسبت به سال ۱۳۹۶ معادل ۱۳ درصد بوده است، لذا تحول صورت گرفته نشان دهنده عملکرد مطلوب صندوق نفت در ارتقاء سطح معیشت بازنشستگان محترم صنعت نفت است.

از طرفی پرداخت مستمری به طور مرتب و در تاریخ های ۲۰ تا ۲۴ هر ماه کارسازی و پرداخت شده است و تاکنون هیچ گونه پرداخت مستمری با تأخیر صورت نپذیرفته است.

وضعیت ارائه خدمات رفاهی به بازنشستگان صنعت نفت چگونه است؟

خوب من ابتدا این را بگویم که رسالت صندوق ها پرداخت مستمری به بازنشستگان عادی است و سایر اقدامات فوق برنامه محسوب می شود و در واقع صندوق ها داوطلبانه آن را انجام می دهد اما قبل از ورود به این پرسش شما سوال قبلی را جمع بندی می کنم " همان طور که ذکر شد بهبود مستمری «برنامه محوری» بوده و موفقیت های چشمگیری نیز در این زمینه حاصل شده و تداوم بهبود مدنظر است". اولویت بعدی موضوع درمان بازنشستگان و افراد تحت تکفل آنان می باشد. در سال ۱۳۹۲ صندوق تنها با ۱۷۰ مرکز درمانی برای بازنشستگان قرارداد همکاری داشته است اما هم اکنون شاهد آن هستیم که صندوق با ۷۰۰ مرکز تشخیصی و درمانی در سراسر کشور قرارداد همکاری دارد و بازنشستگان نفت از خدمات مراکز طرف قرارداد استفاده می کنند، لازم به ذکر است صندوق سالانه بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه های درمانی بازنشستگان را پرداخت می کند. هم اکنون پرداخت بازنشستگان در مراکز خصوصی فقط ۱۰ درصد است که آن هم به شکل اقساطی از مستمری آنان کسر می شود. یعنی آسان ترین راه ممکن؛ در برخی موارد به عقیده کارشناسان اقدامات صورت گرفته برای بازنشستگان از شاغلان نیز بهتر است.

درخصوص خدمات فرهنگی، گردشگری و ورزشی که به بازنشستگان صنعت نفت ارائه می شود توضیح بفرمائید.

 در این بخش اقدامات صندوق ها به سه بخش یعنی حوزه گردشگری، فرهنگی و ورزشی تقسیم بندی می شود.

خدمات گردشگری مانند ترویج گردشگری یک روزه یا دو روزه در مراکز و کانون های فاقد برنامه، توسعه گردشگری چند روزه در مناطق و کانون های فعال، برنامه ریزی و مشارکت در تورهای سیاحتی زیارتی، افزایش تسهیلات و کمک هزینه های گردشگری، تسهیلات وام و پرداخت بیش از هشت هزار یارانه سفر طی سال گذشته از اهم فعالیت های شکل گرفته در این بخش است.

اما اقدامات انجام شده در حوزه خدمات فرهنگی، عبارت بوده از: برگزاری جشن های ملی، مذهبی در طول سال برای خانواده بازنشستگان و بازماندگان توسط نمایندگی های صندوق و کانون های فعال، تجلیل از بازنشستگان و فرهیختگان، ترویج مسابقات فرهنگی و هنری، برگزاری اردوهای خانواده بازنشستگان ایثارگر (سال گذشته ۷ اردو و امسال تا کنون چهار اردو برپا شده است)، مشارکت و بهره گیری از امکانات و خدمات فرهنگی سایر مؤسسات به منظور ارائه تسهیلات (مانند بلیط سینما و تئاتر، خانه های فرهنگ، کتابخانه ها، کلاس های آموزشی) لازم به ذکر است در این زمینه صندوق ها از ایده های نو حمایت می کند.

خدمات حوزه ورزشی چگونه است و اهم اقدامات صندوق ها در این زمینه چه بوده است؟

خوشبختانه در این حوزه رشد و توسعه قابل توجهی شکل گرفته است اکنون شاهد برگزاری المپیاد های سراسری ویژه بازنشستگان در دو بخش آقایان و بانوان هستیم تا کنون چهار دوره از این نوع گردهمایی ها برگزار شده است، بندرعباس، آبادان، مشهد و کردان کرج شاهد این رویداد ها بوده است؛ خوشبختانه صندوق ها اقدامات ورزشی خود را به خانواده بازنشستگان یعنی فرزندان نیز گسترش داده است چندی پیش شاهد برگزاری دومین المپیاد سراسری فرزندان در کردان بودیم در مسابقات انتخابی این دوره بیش از چهار هزار نفر شرکت کردند که بیش از چهارصد نفر در مرحله نهایی در کرج حاضر شدند.

ارائه خدمات ورزشی از طریق کارت الکترونیکی، برگزاری همایش های پیاده روی خانوادگی، کوهنوردی های جمعی، و سایر ورزش های سلامت محور ویژه بازنشستگان که طی این سال ها شکل گرفته در حال انجام است. یکی از اقدامات ویژه برای بازنشستگان، کارت ورزش است امروز یک بازنشسته صنعت نفت با دریافت این کارت می تواند از تسهیلات ورزشی صندوق ها بهره مند شود البته گستره تحت پوشش این کارت در حال تکمیل شدن است؛ کارشناسان امور ورزش در صندوق ها با بررسی تراکنش های شکل گرفته از وضعیت کارت ورزش به شکل به روز آگاه می شوند بنابراین بر مبنای نیاز جامعه دریافت کننده خدمات آن را توسعه می دهیم.

یکی از تسهیلات دیگر صندوق ها اعزام بازنشستگان و خانواده آنان به مجتمع های سیاحتی و زیارتی است؛ امروز یک بازنشسته صنعت نفت می تواند از خدمات توسکا، زائر سرا و محمودآباد بهره مند شود  نزدیک به  دو هزار خانواده سال گذشته عازم مشهد شدند، بیش از یک هزار و پانصد خانواده طی سال گذشته به محمودآباد عازم شدند و حدود پانصد خانواده از خدمات سیاحتی مجتمع توسکا بهره مند شدند.

درخصوص سرمایه گذاری صندوق های نفت در سهام شرکت ها، درصد سرمایه گذاری و عملکرد آنها توضیح بفرمائید.

عمده سرمایه گذاری صندوق های نفت در ۲۳ شرکت است که ۶ شرکت از این فهرست صندوق ها دارای سهام ۱۰۰ درصدی است.

راهبرد صندوق در سرمایه گذاری ها چیست؟

جهت پرهیز از شرکت داری در صندوق های نفت عمده سرمایه گذاری های انجام شده به غیر از سرمایه گذاری سهام شرکت های مهندسی و ساختمان صنایع نفت، مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی، نفت سپاهان، نفت جی و شرکت ساختمانی، غیرمدیریتی است. شرکت های مدیریتی صندوق ها نفت سودده بوده و روند سودآوری چند سال اخیر آنها  افزایشی است.

درخصوص سهام مدیریتی صندوق های نفت در شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی لازم به توضیح است که علیرغم عملکرد  شرکت مذکور در سنوات اخیر به دلیل مشکلات و تخلفاتی که در سال های قبل از سال ۱۳۹۲ در شرکت تأسیسات دریایی رخ داده است تاکنون نتوانسته است از زیان انباشته خارج شود که به نظرم صندوق مجاز است در صورت نیاز این موارد را اطلاع رسانی کند.

  

جهت ارتقای جایگاه صندوق های نفت از حیث انضباط و شفافیت مالی چه اقداماتی شکل گرفته است؟

استقرار حاکمیت شرکتی در شرکت های تابعه صندوق ها از طریق به کارگیری کمیته های حسابرسی و تقویت جایگاه حسابرسان داخلی در کنار سازمان حسابرسی کشور و حسابرسان مستقل منتخب مجمع، پذیرش شرکت های تابعه در بازار سرمایه، انتشار صورت های مالی کلیه شرکت های تابعه صندوق های نفت در سامانه کدال در جهت اجرای اصلاحیه سیاست های اجرایی قانون اصل ۴۴. ساماندهی شرکت های پوششی و تراستی و تعیین تکلیف بالغ بر ۷۷ شرکت پوششی، کاهش شرکت داری در زیرمجموعه صندوق های نفت از طریق واگذاری، ادغام و انحلال.

لطفاً درخصوص طرح های در دست اجرای صندوق های نفت، میزان سرمایه گذاری، نوع تولیدات و ظرفیت تولیدی و سودآوری آنها توضیح بدهید.

طرح پترو پالایش کنگان، میزان سرمایه گذاری بالغ بر ۶۰۰ میلیون یورو، درصد پیشرفت واقعی  ۷۳.۳، زمان شروع  مرداد ماه سال ۱۳۹۳، زمان بهره برداری بهمن ماه سال ۱۳۹۸، نرخ بازده داخلی طرح  ۲۱ درصد ارزی است. برآورد سود پروژه پس از بهره برداری در سال ۱۳۹۹، معادل ۱۲.۵۱۹ میلیارد ریال است.

دومین طرح الفین کنگان است میزان سرمایه گذاری ۷۴۰ میلیون یورو، زمان شروع  تیرماه  ۱۳۹۷، زمان بهره برداری  خرداد ماه ۱۴۰۱  ؛ نرخ بازده داخلی طرح  ۲۲ درصد ارزی،  سود پروژه بعد از بهره برداری از سال ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۷ سرجمع ۹۹.۵۹۷ میلیارد ریال است.

سومین طرح واحدهای پلیمری کنگان، میزان سرمایه گذاری ۱.۱۹۷ میلیون دلار، زمان شروع، هنوز آغاز نشده است، زمان بهره برداری  ۴۸ ماه پس از آغاز  خواهد بود.همچنین تولیدات این طرح پلی اتیلن سبک و سنگین  ۷۰۰.۰۰۰ تن، مونو اتیلن گلایکول ۵۰۰.۰۰۰ تن، دی اتیلن گلایکول  ۵۰.۰۰۰ تن، تری اتیلن گلایکول : ۴/۳ هزار تن در سال خواهد بود.

چهارمین طرحی که می توانم بدان اشاره کنم، NGL۳۱۰۰ و پتروشیمی دهلران است،  سود پروژه بعد از بهره برداری از سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۷،  در جمع ۲۰۰۶۶۹ میلیارد ریال خواهد بود.

طرح توسعه میدان نفتی آذر توسط شرکت مهندسی و توسعه سروک آذر، پنجمین طرح است که دارای مشخصات میزان سرمایه گذاری ۱.۴۱۹ میلیون یورو، درصد پیشرفت  واقعی ۸۳.۷۷ درصد  که تولید آن نفت خام و گاز ترش خواهد بود  سود پروژه ۱۵۱.۶۳۷ میلیارد ریال خواهد بود.

طرح بعدی، پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس است، میزان سرمایه گذاری: ۱.۴۱۹ میلیون یورو که با درصد پیشرفت پروژه حدود ۹۶ درصد است و زمان بهره برداری آن سال ۹۸ تخمین زده شده است.

طرح پلی اتیلن پایین دست پتروشیمی دهلران نیز از طرح های صندوق است که پایین دست پتروشیمی دهلران، با ظرفیت دریافت ۶۵۰.۰۰۰ تن اتیلن جهت تولید پلی اتیلن می باشد.

طرح مخازن نفتی قشم نیز از طرح های سرمایه گذاری شده صندوق ها در جنوب است؛ این پروژه مشتمل بر ۱۱ مخزن با سقف شناور به ظرفیت ۵۴۰ هزار بشکه و ۲ مخزن به ظرفیت ۲۷۰ هزار بشکه جمعاً به ظرفیت ۶.۴۸۰.۰۰۰ بشکه به منظور ذخیره سازی نفت خام و میعانات گازی و تجهیزات مربوطه تعریف شده است.

این بخشی از طرح های صندوق است همان طور که مشخصات این طرح ها نشان می دهد صندوق در پروژه هایی ورود کرده است که همگی تقریبا در حوزه نفت و فراورده های ناشی از آن است بدان معنا که رویکرد صندوق ها، سرمایه گذاری پایدار است؛ افزون بر این توسعه صنایع نفت گاز در پایین دستی و تولید فراورده همسو با اقتصاد مقاومتی است.

انجام طرح های فوق چه نقشی بر افزایش سودآوری صندوق های نفت دارد؟

با بهره برداری از پروژه های فوق میزان سودآوری سرمایه گذاری های صندوق از مبلغ ۳۰.۳۹۹ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۷ به ۱۵۲.۸۵۳ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۶ افزایش می یابد.

درخصوص بودجه، گردش مالی و منابع و مصارف صندوق ها در سال ۱۳۹۷، اعم از حجم نقدینگی، نوع و میزان منابع و مصارف صندوق ها در سال مذکور آمار و ارقام چگونه است؟

مبلغ ورودی های (منابع) صندوق در سال ۱۳۹۷ بالغ بر ۱۳۸/۰۰۰ میلیارد ریال می باشد و معادل مبلغ مذکور مصارف صندوق ها در سال ۱۳۹۷ است. که اهم منابع (ورودی ها) و مصارف (خروجی ها) در سال ۱۳۹۷ اینگونه است: ورودی از بابت کسور بازنشستگی و درمان ۷۰.۶۴۳ میلیارد ریال، ورودی از بابت اقساط وام های پرداختی به بازنشستگان و شاغلین ۱۶.۶۴۵ میلیارد ریال، ورودی از بابت سرمایه گذاری های انجام شده ۵۰.۹۱۰ میلیارد ریال که جمعا معادل ۱۳۸.۱۹۸ میلیارد ریال است.

مصارف نیز معادل ۱۳۸.۱۹۸ میلیارد ریال است این ردیف شامل خروجی بابت تسهیلات پرداختی به شاغلان و بازنشستگان صنعت نفت، خروجی بابت اجرای پروژه ها، خرید سهام از سازمان خصوصی سازی و افزایش سرمایه و خروجی بابت پرداخت مستمری به بازنشستگان و ارائه خدمات رفاهی است.

پیش بینی منابع و مصارف صندوق های نفت حداقل تا ۱۰ سال آینده به گونه ای  می باشد که بتوان درخصوص پرداخت به موقع مستمری به بازنشستگان و ارائه خدمات به آنها مطمئن بود؟

با فرض افزایش حقوق شاغلان و مستمری بگیران عضو صندوق ها به اندازه متوسط ۱۳ درصد سالانه و پس از بهره برداری پروژه های در دست اقدام، صندوق های نفت از هم اکنون تا سال ۱۴۰۷ نه تنها مشکلی درخصوص پرداخت مستمری و خدمات به بازنشستگان صنعت نفت ندارد بلکه در مجموع بالغ بر ۳۲ هزار میلیارد تومان منابع مازاد خواهد بود که می توان برای آن سرمایه گذاری جدید معرفی کرد.

ضمن بیان ارزش روز خالص دارایی های صندوق های نفت، درصد افزایش آن نسبت به سال های قبل چه میزان است؟

ارزش روز دارایی های صندوق در سال ۱۳۹۷ بالغ بر ۵۹۳.۵۵۴ میلیارد ریال است که نسبت به سال ۱۳۹۶، بیش از ۱۹ درصد افزایش یافته است.

ضمناً خالص ارزش دارایی های صندوق (ارزش روز دارائی ها – ارزش روز بدهی ها) در حال حاضر  بالغ بر ۴۸۸.۴۷۱ میلیارد ریال می باشد که نسبت به سال ۱۳۹۶ بالغ بر ۲۱ درصد افزایش یافته است.

در مدیریت جدید چطور؟ شفاف تر بگوئید.

ارزش روز خالص دارایی های صندوق از ابتدای سال ۱۳۹۲ (زمان مدیریت جدید) از ۲۳۲.۰۰۰ میلیارد ریال به مبلغ ۴۸۸.۴۷۱ میلیارد ریال افزایش یافته است (افزایش ۱۱۰ درصدی) و در کلیه تصمیمات مربوط به افزایش سالانه مستمری بازنشستگان و انتخاب سرمایه گذاری همواره محاسبات اکچوئری لحاظ شده است. پاسخ به این پرسش آخری به خوبی عملکرد صندوق ها را بیان می کند.

از پروژه های در دست اجرا گفتید، از طرح هایی که اخیرا توسط شرکت های صندوق انجام شده است می توانید مصادیقی ذکر کنید؟

ان جی ال سیری، توسعه فازهای ۹، ۱۰، ۱۷، ۱۸، ۲۰ و ۲۱ پارس جنوبی، مگا پروژه هایی بودند که شرکت مهندسی، تدارکات، ساختمان و نصب، پیش راه اندازی، راه اندازی و بهره برداری مربوط به صندوق ها در توسعه آنها مشارکت داشته است. البته فهرست دیگری از اقدامات صندوق ها در این خصوص وجود دارد.