اولویت دولت سیزدهم در حوزه اقتصادی، اجرای برنامههای زیرساختی و تکمیل پروژهها و طرحهای نیمهتمام است؛ با توجه به همین اولویت، در گروه اقتصادی صندوقهای بازنشستگی صنعت نفت، اصل «پرهیز از روزمرگی و تصمیمهای مقطعی و آنی» هدف زیربنایی تصمیمگیریها و تکمیل طرح و پروژههای نیمهتمام به عنوان اولویت اول قرار داده شد.
در آغاز روزهای نخست کاری صندوقها در دورۀ دولت سیزدهم، چالشهای پیشروی صندوقها بهصورت روشن و مدلل با جامعه ذینفعان و تصمیمگیران در میان گذاشته شد؛ چالش مهم صندوقها، کاهش منابع ورودی به دلیل عدم استخدام نیروی رسمی در ادوار گذشته، ارزیابی شد؛ این در حالی است که تعهدات قانونی صندوقها نیز رو به افزایش هست این چالش تهدیدی است برای تعهدات بیننسلی؛ خوشبختانه بیان این مسئله در ابتدای کار دولت سیزدهم با ذکر خواستگاهش، افکار تصمیمگیران و جامعه ذینفعان را معطوف به این مسئله مهم کرد.
با نگاه آسیبشناسی به گذشته، برنامه «رویکرد بنگاه اقتصادی» برای برونرفت از چالشهای صندوقها و تحکیم آن در آینده در نظر گرفته شد. در نسخه بنگاه اقتصادی، از مسیر توسعه و رشد سرمایه گذاریها از تعهدات بیننسلی صیانت میشود؛ با این برنامه، در روند اتخاذ هر تصمیمی، تعهدات آینده صندوقها مدنظر قرار میگیرد، رویکرد بنگاه اقتصادی میگوید برای تعهدات پیش رو جهت شاغلان، بازنشستگان و بازماندگان، از هماکنون باید برنامهریزی اقتصادی کرد؛ در این رویکرد، مهمترین نکته برای رفع مسئله، پذیرش و مطرح کردن مسئله است؛ برای چالش یادشده نیز ابتدا طرح مسئله شد؛ سپس با تحقیق و مطالعات انجامشده، راه برونرفت از چالش پیشگفته «جهش و توسعهی برنامههای سرمایهگذاری در بنگاههای سودده با درآمد پایدار» مطرح شد.
با توجه به سابقه صندوق در برنامهریزیهای اقتصادی با کاهش موانع و مشکلات فنی، تقویت مدیریتی، حقوقی و مالی مقرر شد در حوزههای تخصصی مرتبط با بخش نفت، انرژی و دانشبنیان، سرمایهگذاریهای اقتصادی توسعه و رشد یابد.
بنابراین در طول یکسال گذشته، از همۀ پروژههای در حال اجرای صندوقها، بازدید شد و مورد بررسی کارشناسی و تخصصی قرار گرفت؛ پایش ماهانه روند یکایک طرحها، بازدید میدانی، ایجاد شورای عالی پروژهها و تولید، تأمین منابع مالی، ارتقا مدیریتها و بهبود هماهنگیهای درونگروهی صندوق و صنعت نفت، استفاده حداکثری از ظرفیتهای صنعت نفت، توجه به نشان تجاری شرکتها (برندینگ)، حرکت به سمت احیای شرکتهای غیرفعال و طرحهای ساکن و غیرمولد، تنوعبخشی عملیاتی به سبد سرمایهگذاریها، تقویت شرکتهای دانشبنیان و درونزا، مقولههائی بود که در این مدت مورد توجه قرار گرفت؛ برای هر یک از موارد مطرح شده، ساعتها مطالعه و بررسی در قالب شورای تخصصی پروژهها صورت گرفت و مصادیق، محدودیتها و چالشهای پیشرو مشخص و راهکارهای آن ارزیابی و تعیین شد.
از سوی دیگر، چون صنعت نفت پیشران اقتصاد کشور محسوب میشود و عمده طرحهای صندوقها در حوزه نفت و انرژی واقع شده است؛ این طرحها افزون بر اهمیت درآمدزایی برای صندوقها، برای کشور و صنعت نفت نیز اهمیت فراوانی دارد؛ بنابراین، در چارچوب این رویکرد اقتصادی، ارزشهایی مانند ایجاد زنجیره ارزشافزوده، با راهبرد از میدان تا بازار و محصول برنامهریزی شد؛ پروژههای مرتبط در چارچوبهای یکسانی (هاب) قرار گرفتند تا هرکدام بتوانند ارزش ایجادشده پروژه پیشین را تکمیل و زنجیره ارزش را کامل کند؛ به سبب این رویکرد، حوزههای (هاب) سرمایهگذاری غرب و جنوب برای گروه صندوقها ایجاد شد. به اعتقاد کارشناسان حوزه اقتصادی این رویکرد و روش اقتصادی در توسعه و رشد، هماهنگی بسیاری با شعار سال، «تولید، دانشبنیان و اشتغال آفرین» دارد.
با برنامهریزیهای انجامشده امیدواریم، تحرک اقتصادی در طرحهای سرمایهگذاری و رفع موانع تولید و افزایش بازده بنگاههای تولیدی، در چارچوب اصل «تعهدات بین نسلی» علاوه بر رفع مسئله کاهش منابع ورودی صندوقها، زیربنای مستحکمی برای تقویت توان مالی صندوقها و افزایش توان خدماترسانی به بازنشستگان عزیز و شاغلان محترم کنونی و آینده فراهم کند.
عبدالحسین بیات
رئیس هیئترئیسه صندوقها