طبق دستورالعمل خدمات حمایتی و توانبخشی به کارکنان، افراد خانواده بلافصل و تحت تکفل معلول و مبتلا به بیماری‌های ناتوان کننده منجر به معلولیت، کمک هزینه معاش و هزینه مراکز شبانه‌روزی یا روزانه توانبخشی تعلق می‌گیرد.

تعاریف

۱ – معلول: به فردی اطلاق می‌شود که به تشخیص شورای پزشکی منطقه‌ای سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت منطبق بر تعاریف ارایه شده توسط سازمان بهزیستی کشور براثر ضایعه جسمی، ذهنی، روانی یا توام، اختلال مستمر و قابل توجهی در سلامت و کارایی عمومی وی ایجاد گردیده به طوری که منجر به کاهش استقلال فرد در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی شود.

۲ – معلولیت : به مجموعه‌ای از اختلالات جسمی یا ذهنی مادرزادی یا ناشی از حوادث و بیماری‌ها گفته می‌شود به طوری که فرد را از ادامه زندگی عادی و مستقل به صورت شخصی یا اجتماعی بازمی‌دارد.

۳ – خدمات توانبخشی و حمایتی: به مجموعه‌ای از خدمات و اقدامات پزشکی و آموزشی اطلاق می‌گردد که برای بازتوانی جسمی، روانی، ذهنی، اجتماعی و حرفه‌ای معلولان و ارتقای سطح کارایی آن‌ها تا بالاترین حد ممکن قابل ارایه می‌باشد.

۴- بیماری‌های خاص: صرفا به بیماری‌هایی اطلاق می‌گردد که از سوی بنیاد امور بیماری‌های خاص به این نام شناخته شده باشد.

۵ – بیماری‌های صعب‌العلاج: به بیماری‌های دیر درمان اطلاق می‌گردد که تقریبا تا پایان عمر همراه بیمار بوده و ضرورت دارد بیمار مبتلا تحت درمان مستمر قرار داشته باشد.

۶ – افراد: افراد مشمول این دستورالعمل بازنشستگان، افراد خانواده بلافصل و تحت پوشش می‌باشند که وفق ضوابط این دستورالعمل معلول، بیمار خاص و یا صعب‌العلاج شناخته می‌شوند.

۷ – خانواده بلافصل: افرادی هستند که تحت کفالت بازنشسته می‌باشند.

مقررات کمک معاش و هزینه مراکز شبانه‌روزی و یا روزانه توانبخشی:

۱ – کمک هزینه معاش طبق تعرفه هر سال حسب نوع و شدت معلولیت به افرادی که در منزل نگهداری می‌شوند، پرداخت می‌شود.

۲- برای معلولانی که در مراکز شبانه‌روزی یا روزانه توانبخشی تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور نگهداری می‌شوند به ترتیب ۱۰۰ و ۸۰ درصد شهریه آن مراکز وفق تعرفه‌های سازمان بهزیستی مستقیما به مراکز مربوطه قابل پرداخت خواهد بود. (شهریه مراکز شبانه روزی به بازنشستگان و افراد خانواده بلافصل و تحت تکفل قابل پرداخت است)

۳- کمک هزینه ایاب و ذهاب تحصیلی برای دانش‌آموزان و دانشجویان معلول دارای رده معلولیت‌های «شدید و خیلی شدید» شاغل به تحصیل در مدارس عادی/استثنایی تحت پوشش وزارت آموزش و پرورش یا دانشگاه و مراکز آموزش عالی کشور که در منزل (خارج از مراکز روزانه یا شبانه‌روزی) نگهداری می‌شوند به میزان تعیین شده(دستورالعمل تدوین و مقررات وزارت نفت) در ماه علاوه بر مبلغ حق معاش (با ارایه گواهی اشتغال به تحصیل) پرداخت می‌گردد.

۴ – هزینه خدمات حمایتی و توانبخشی، مهارتی و آموزشی نظیر کار درمانی، گفتار درمانی، فیزیوتراپی و ... برای معلولانی که در منزل نگهداری می‌شوند با اخذ گواهی از مراکز مورد تایید سازمان بهزیستی کشور و تایید شورای عالی پزشکی سازمان بهداشت و درمان از واحد درمان قابل پرداخت است.

۵ – به افراد معلول مشمول این دستورالعمل که در سطح جهانی، کشوری و یا استانی موفق به کسب مدال قهرمانی (با اخذ تاییدیه سازمان تربیت بدنی) در مسابقات انفرادی یا گروهی شوند وفق مقررات جوایز مسابقات ورزشی، پاداش تعلق می‌گیرد.

فرآیند اجرایی نحوه معرفی افراد معلول و بیماران خاص به شورای پزشکی

 افراد معلول و بیماران خاص مشمول این دستورالعمل، صرفا با بررسی اولیه مددکار شناسایی و به شوراهای پزشکی مناطق و شورای عالی پزشکی به نحو ذیل معرفی می‌شوند:

 ۱ – معرفی بیماران از دفاتر نمایندگی منطقه تهران

الف : در صورتی که فرد مورد نظر در سیستم جامع نیروی انسانی تحت تکفل نباشد، باید نظر شورای عالی پزشکی در مورد از کارافتادگی اخذ شود. بیمار جهت تایید از کارافتادگی، می‌بایست با در دست داشتن معرفی‌نامه از معاونت سلامت، بهداشت و درمان، به صورت حضوری صبح یکی از روزهای شنبه، یکشنبه و دوشنبه با در دست داشتن مدارک مشروحه ذیل به شورای عالی پزشکی (ساختمان طب صنعتی روبروی ضلع جنوبی بیمارستان نفت) جهت تشکیل پرونده و معاینات اولیه مراجعه نماید. (جلسه شورای عالی، سه‌شنبه هر هفته به جز ایام تعطیل رسمی تشکیل می‌شود.) - فتوکپی شناسنامه (صفحه اول و دوم) - یک قطعه عکس ۴×۳ یا ۴×۶ - کلیه مدارک درمانی و گواهی‌های پزشکان معالج که مرتبط با از کارافتادگی بیمار باشد.

تبصره: چنانچه بیمار مدارکی از طرف دادگاه و یا پزشکی قانونی در ارتباط با محجور بودن و یا از کارافتادگی در دست دارد در جهت تشکیل پرونده، فتوکپی برابر اصل شده آن را به شورای عالی پزشکی ارایه نماید.

ب : اگر فرد مورد نظر در سیستم جامع تحت تکفل باشد این گونه عمل می‌شود: بیماران معلول ذهنی و جسمی (مصوبه ۱۵۱۷ جلسه ۸۶/۱۲/۱۶) و بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج (مصوبه ۱۷۶۳ جلسه مورخ ۹۰/۶/۱۳) جهت تعیین کمک هزینه معاش و خدمات حمایتی و توانبخشی می‌بایست با در دست داشتن معرفی‌نامه از دفتر نمایندگی، به صورت حضوری صبح یکی از روزهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه و مدارک مشروحه ذیل به شورای عالی پزشکی (ساختمان طب صنعتی روبروی ضلع جنوبی بیمارستان نفت) جهت تشکیل پرونده و معاینات اولیه مراجعه نماید. (جلسه شورای عالی، سه شنبه هرهفته به جز ایام تعطیل رسمی تشکیل می‌شود.) - اصل دفترچه درمانی بیمار که دارای اعتبار باشد. - یک قطعه عکس جدید - کلیه مدارک درمانی و گواهی‌های پزشکان معالج که مرتبط با معلولیت‌ها و یا بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج باشد.

۲- معرفی بیماران از طریق مناطق و دفاتر نمایندگی در شهرستان‌ها:

الف : جهت دریافت نظر شورای عالی پزشکی در مورد ازکارفتادگی، لازم است فرد مورد نظر با در دست داشتن معرفی‌نامه از دفتر نمایندگی و مدارک مورد نیاز (مطابق بند الف - ۱) به شورای عالی پزشکی(تهران) یا منتظر شورا در شهر های تعیین شده باشند. 

ب : بیماران معلول ذهنی و جسمی و بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص و صعب العلاج، جهت تعیین کمک هزینه معاش و خدمات حمایتی و توانبخشی، با دست داشتن مدارک مورد نیاز که در بند ب - ۱  اعلام شده به بهداشت و درمان شهرستان معرفی می‌شوند تا اقدامات لازم انجام پذیرد. پرونده این گونه بیماران، پس از انجام بررسی‌های لازم از سوی شورای پرشکی منطقه، جهت تعیین نوع و شدت معلولیت، بدون حضور بیمار به شورای پزشکی تهران ارسال می‌شود.

تبصره ۱: در تعدادی از شهرهای بزرگ مانند شیراز، اصفهان، اهواز و ... برای این گونه بیماران، تشکیل پرونده شده، پس از به حد نصاب رسیدن تعداد پرونده‌ها، اعضای شورای پزشکی تهران به آن شهر دعوت شده و پرونده بیماران با حضور آنان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

تبصره ۲: چنـانچـه فرزندان ذکور بالای 22 سال بـه دلایلی دارای شرایـط از کـارافتادگی باشند ،  مـی توان حسب ضوابط اعلام شده آن ها را به شورای عالی پزشکی معرفی کرد .

تبصره ۳ در صورتی که از کارافتادگی کلی فرزندان ذکور مورد تایید شورای عالی پزشکی قرار گیرد، کمک هزینه معاش برای آنان (در صورت استحقاق) در نظر گرفته خواهد شد.

۱ – سازمان بهداشت و درمان براساس فرم‌های دریافت شده، نسبت به تشکیل پرونده افراد معرفی شده و طرح در شورای عالی پزشکی اقدام کرده و نتیجه‌ نهایی را به مددکاری ستاد ارسال می‌نماید.

۲ – مددکاران در دفاتر نمایندگی و ستاد با توجه به کد اعلام شده و جدول کمک هزینه معاش، اقدامات لازم جهت پرداخت مساعدت‌ ماهانه را انجام می‌دهند.